BANKACILIKTA KURAL: KREDİ RİSKİ ARAŞTIRMASI
KREDİ RİSKİ NEDİR?
Kredi riski, borçlu durumda bulunan şahsın ödemeleri konusunda yetersiz ya da başarısız kalması durumunda oluşan durum için borcu veren kişi, kuruluşun karşı karşıya geldiği duruma denir. Özet ile bu durum borcu veren taraf için kayıp anapara, nakit akışında kesinti ve artmakta olan tahsilât masraflarını içerir. Genellikle tüketici kemsin herhangi bir kredi türünde ödemelerindeki başarısızlığa denir. Bunun için bankalar kredi vermeden önce bu riske dair incelemeler yaparak riski en aza indirmeye çalışır veya böyle bir durum var ise kredi verme de zorluk çıkarabilir.
KREDİ RİSKİNDEN KORUNMA
Bankacılıkta bulunan kredi riski durumu çözüm olarak hizmette değişimler oluşturmakta. Oluşan soruna dayalı olarak faiz oranında, kredi türünde veya döviz endeksli türde ya da hisse senetleri ile sınıflandırmalar yaparlar. Bu sistem ile de riskten korunmaya çalışırlar.
RİSK NASIL OLUŞUR?
Kredi riskinin en basit hali ile kredinin veya sahip olunan tahvilin ödememe olasılığıdır. Bu olasılığın gerçekleşmesi durumuna temerrüt denir. Temerrüt hali ise bankanın zarar etmesine ve bunun ile birlikte sermaye ihtiyacının artmasına yol açmaktadır. Karşı taraf için ise başka bir kredi kullanma ihtimalini ve fon aktarım hızını azaltmaktadır. Örnek olarak bir işletme sahibi bir yatırım veya işletme devamlılığı için kredi talebinde bulunursa. Ve yetersiz planlama veya istenmedik olayların gerçekleşmesi sonucu ödemelerini aksatır veya hiç ödeme yapamazsa bir nevi iflas durumu. Bunun sonucunda temerrüt olayı gerçekleşir ve banka zarara girmiş olur. Aynı zamanda işletmecinin şahsi siciline işlenir. Bu durumda şahıs herhangi bir kredi talebinde, bu başka bir banka kuruluşu olsa dahi, kredi talebi büyük ihtimal ile olumsuz sonuçlanacaktır. Ve bankalar bu kişiyi riskli ilan edecektir.
KREDİ RİSKİ YÖNETİMİ
Kredi riskinin yönetimi krediyi verenin yetkisi içindedir. Kredi riskinde yönetim faaliyetleri kredi verilmeden başlar. Yönetim sistemi mevduatlarda belirtilen kurallar çerçevesinde geçerlidir. Kanuna göre risk grubuna açılabilecek kredi tutarı bankanın öz kaynaklarının %25’i ile sınırlandırılmıştır. Bundan yola çıkılarak zaten belirtilen sınırları aşan kredi kullandırılamaz